Wijnsalon: Furmint uit Tokaj en Somló

Op 28 februari 2011 vond de vijfde Wijnsalon-bijeenkomst plaats. De avond was met het thema Furmint natuurlijk een knipoog naar de Grote Furmint-proeverij van een paar weken eerder. We proefden de mooiste furmintwijnen van toen, maar kozen voor een iets andere insteek. Zo vergeleken we twee wijndomeinen uit één wijngebied met elkaar, of we dronken een Furmint van dezelfde wijnmaker, maar dan uit een ander wijnjaar. Dat leverde een interessante avond op.

Karádi-Berger - Tokaji Furmint 2007 (Tokaj-Hegyalja)

Het wijndomein van Szilvia Karádi en Zsolt Berger is te vinden in het dorpje Erdőbénye, in het Zemplén-gebergte. Het is 3,2 ha groot. Er wordt vooral furmint verbouwd, wat hárslevelű (Lindenblättriger) en sárga muskotály (muscat lunel). Het stel is niet alleen actief in de wijn. Het heeft bijvoorbeeld ook een ruïnecafé in Erdőbénye, dat vroeger eigendom was van een wijnmaker. De restauratie van het negentiende eeuwse gebouw is in volle gang. Tot de afronding heeft het de functie van café, waar ook tentoonstellingen gehouden worden. Bij mooi weer kun je in de binnentuin genieten van de wijnen van het wijnhuis.

Wat vinden we van deze wijn?

Een geparfumeerde en kruidige neus. De bloemige geuren roepen direct associaties op met oranjebloesem en rozenwater. Sommigen ruiken ook honing en perzik in het glas. MV vindt de geur romig en ananas-achtig. De geur blijft, hoe lang je de wijn ook walst in het glas.
We proeven mineralen, citrus en lichte bitters. G proeft ook boterbabbelaars.
Een aromatische, frisse wijn, met vrij hoge zuren. Niet zacht, ietwat scherp zelfs. De afdronk is lang. We vinden dit een prachtige wijn.

Barta - Furmint válogatás 2009 (Tokaj-Hegyalja)

Károly Barta is een nieuwe aan het wijnfront. Hij is bezig met het opknappen van een buitenhuis in Mád, waar hij een klein hotel en proeflokaal wil inrichten. Zijn wijngaarden bevinden zich tussen Szerencs en Mád in, en vallen in eerste instantie op door de steile terrassenbouw. Barta maakte in 2007 zijn eerste wijn, althans, hij liet zich daarbij helpen door vakmensen als Gábor Orosz en István Szepsy. Attila Homonna is sinds 2009 zijn vaste wijnmaker.

Wat vinden we van de wijn?

We ruiken vuursteen, gebutste appel en overrijpe banaan. G en ik nemen ook iets van toiletverfrisser waar.
De smaak is olieachtig, mineralig, appelig. MH vindt hem iets te veel restsuikers hebben, I heeft het over een zomersmaakje. H proeft boter en tropische vruchten, en vindt deze furmint nog steeds de norm. MV vindt de wijn lekker, G niet zo.
Ik vind deze Furmint van Barta nog steeds mooi en elegant. 
Als hij iets warmer geserveerd wordt dan de andere Furmints uit Tokaj, komen aroma en smaak beter tot hun recht.

Spiegelberg Kézműves Borpince - Furmint 2007 (Somló)
István Spiegelberg heeft een klein wijndomein op de basaltbult van Somló. Hij verbouwt hier olaszrizling, furmint en juhfark op 2 ha. Zijn Furmint uit 2008 behaalde in juni 2010 op de Pannon Bormustra de eerste prijs in de categorie droge, witte wijnen. Dat is niet niks, want op deze belangrijke Hongaarse wijncompetitie deelt een internationale jury (met daarin onder anderen Master of Wine Angela Muir) de eerste prijs uit voor de beste wijn in de categorieën droog wit, zoet wit en rood. Gevolg? De Furmint 2008 van István Spiegelberg is nu nergens meer te krijgen, reden waarom ik koos voor een Furmint uit 2007.

Wat vinden we van de wijn?

L ruikt als eerste bloed en ijzer in het glas. G heeft het over een rode pinot noir-wijnlucht: bosachtig, aards. De wijn is zwaar mineralig in de neus, met duidelijk honing en harstoetsen.
We proeven grapefruitbitters, G en ik proeven lekkere mineralen. T proeft nadrukkelijk tabak. Verder doet de smaak wat chemisch aan. We vinden dat hij iets te veel zuren heeft, en onvoldoende body.
Deze wijn staat ver af van de mooie Furmint uit 2008 die ik op de Furmint-proeverij geproefd heb. Ongetwijfeld heeft dat te maken met het lastige wijnjaar 2007 (hittegolf in juli, veel regen in augustus). De wijn is trouwens met een stuk Franse kaas lekkerder.

Hollóvár Pincészet - Furmint 2008 (Somló)

Lajos Takács, eigenaar van dit wijndomein, heeft zijn 4 ha grote wijngaard aan de voet van de basaltheuvel liggen. Hij verbouwt vooral hárslevelű (45%), furmint (24%), olaszrizling en juhfark. De wijnen van Hollóvár staan bekend als heftige wijnen, zeker in positieve, maar ook in negatieve zin. Niet zelden kom je in proefnotities termen tegen als paardenpis (excusez le mot) en andere pittige beschrijvingen. Zo'n wijn vraagt erom om geproefd te worden! Bovendien leek het me spannend om twee furmints uit Somló naast elkaar te zetten. Die van Hollóvár hebben we voor de eerste slok drie uur lang laten beluchten.

Wat vinden we van de wijn?

De geur doet mij meteen duizelen, wow! Maar daarin sta ik alleen.
De aroma's die de revue passeren: bruine bonen uit blik, aluminium (MV), gebakken uien, babyluiers en urine (T). Ik vind de geur inderdaad heel heftig, zwaar aards en animaal, maar vooral móói!  
Mijn medeproevers vinden de smaken onaangenaam: witte grapefruitschil, groenten, olie, petrol, rottend zeewier (G). Ik proef ook gember. 
Ik ben een van de weinigen die dit een fantastische wijn vindt. Ik vind hem rauw, loodzwaar en aards, proef ook iets wat ik zou willen omschrijven als 'rood in de mond'. Geur en smaak zijn steeds anders. Een superspannende wijn, vind ik. H vindt hem mooi worden wanneer hem na lange tijd uit de karaf terugproeft. Ik denk, dat de wijn een etmaal in een karaf belucht moet worden om zich helemaal te geven.
Waarschijnlijk smaakt hij uitstekend bij Aziatische gerechten, zeg MV. En Franse kaas maakt hem (nog) lekkerder.
Wat mij betreft een topwijn!

Demeter Zoltán - Veres Furmint 2009 (Tokaj-Hegyalja)

Demeter wordt in Tokaj-Hegyalja als een icoon gezien. Zijn wijnen zouden zeer geconcentreerd zijn. Zijn wijngaard is 4 ha groot. Afgelopen september was ik wat teleurgesteld in zijn wijnen, dacht dat ik hem niet begreep. Daarentegen deed zijn mooie Veres Furmint uit 2009 me duizelen op de laatste Grote Furmint-proeverij.

Wat vinden anderen van de wijn?

'Prettig', zegt MV. We ruiken lychees, tropisch fruit, nectarines, grapefruit, kruiden en 'een frisse regenbui op een warme zomeravond' (I en L).
H vindt de aandronk wat zoetig. We proeven mango en perzik. Ik proef vooral mineralen, petrol en kruiden. We vinden deze vetter dan de furmint van Barta, ook iets beter (behalve H, die Barta nog steeds de norm vindt). G heeft het over een romantische date, en zegt dat ze - tegen haar verwachtingen in - blij wordt van Tokaj.

Orosz Gábor Pincészete - Furmint 2006 (Tokaj-Hegyalja)

Gábor Orosz verbouwt op 7 ha furmint, hárslevelű (Lindenblättriger) en sárgamuskotály (muscat lunel). Zijn druiven staan op percelen van wisselende bodemsamenstelling, zodat Orosz' wijnen ook verschillende van karakter zijn. Deze Betsek furmint komt van het perceel dat de naam Betsek draagt. De bodem bestaat uit een witte zachte tufsteen, dat rhyoliet bevat. De druiven hier leveren volle, mineralige wijnen.

Wat vinden we van de wijn?

We zijn lang bezig met het vaststellen van de geuren: sinaasappel, Grand Marnier, geconfijte sinaasappel, amandel, drop, Kerstmis, Sinterklaas, honing, jujubes, zoethout, laurier, rozen, spijs, anijs en kardemom. 'Deze gaat boven mijn favoriet Barta uit', zegt H.
Nu heeft T het over een romantische date.
De smaak roept veel minder associaties bij ons op: mineralen, leer (een nieuwe schooltas, zegt L), mint en tannines. 
De wijn heeft het allemaal: mooie, stevige mineralen, zuren en bitters. Van alles precies genoeg, zoveel, dat alles compleet is. En de afdronk? Die duurt maar voort en voort en voort. We hoeven er niets meer aan toe te voegen: deze wijn is gewoon áf.